Op donderdag 12 januari organiseerde Ruimte een infoavond over fusies met Prof. Filip De Rynck (UGent), een autoriteit op het vlak van lokale besturen en fusies.
In een bomvolle raadzaal legde De Rynck glashelder uit hoe fusies leiden tot sterke lokale besturen die beter in staat zijn om de complexe maatschappelijke opdrachten, die ze opgelegd krijgen, uit te voeren. Denken we bv. maar aan een goede ruimtelijke ordening met de bijgaande handhaving, een doordacht mobiliteitsbeleid, een lokaal welzijnsbeleid, performante veiligheidsdiensten enz.
Hij benadrukte dat dergelijk traject goed moet worden begeleid, op basis objectieve informatie, na een grondige analyse en waarbij het personeel en de inwoners voldoende en tijdig worden betrokken.
Kortom, een proces waar je niet zomaar aan begint, waar je best de nodige tijd voor neemt en dat leidt tot een fusiegemeente met een voldoende grote schaal.
Wat doet De Pinte?
Vandaag voert De Pinte enkel gesprekken met Nazareth. Gavere en Sint-Martens-Latem hebben (nog) geen interesse.
Vraag is of een fusie alleen met Nazareth wel het noodzakelijke en gewenste resultaat zal opleveren. Is die fusiegemeente wel opgewassen tegen alle taken die zij moet en/of wil op zich nemen? En boven alles, worden onze inwoners echt beter van zo’n kleine fusie?
De fusiegemeente zal bovendien slechts 23.000 inwoners hebben, met de bijhorende schuldovername door de Vlaamse overheid van 200 euro per inwoner, levert dit een totale schuldverlichting van 4.6 miljoen euro op. Dit terwijl een fusie met Sint-Martens-Latem erbij zorgt voor minstens 31.000 inwoners, met een schuldovername van 400 euro per inwoner of een totale schuldovername van 12,4 miljoen euro. Toch een opmerkelijk verschil.
Niet dat de schuldovername voor Ruimte de reden is om een eventuele fusie aan te gaan, maar het is wel mooi meegenomen en toont aan dat een fusie best op grotere schaal gebeurt en dat de Vlaamse overheid ook die mening is toegedaan.
Waarom enkel een fusie met Nazareth?
Het bestuur motiveert de mogelijke fusieplannen met Nazareth vanuit de idee dat we nu beter zelf de teugels in handen houden, eerder dan dat we in de toekomst zouden verplicht worden om een fusie aan te gaan en dat we bv. zouden moeten aansluiten bij Gent.
Er wordt daarbij steeds verwezen naar mogelijke verplichte fusies die door een volgende Vlaamse regering zouden worden opgelegd.
Maar er liggen geen dergelijke plannen op tafel. CD&V heeft zich als regeringspartij overigens al uitgesproken tegen de verplichte fusie.
Recent hebben niet minder dan 21 burgemeesters van Vlaamse gemeenten over de partijgrenzen heen een burgemeestersfront opgericht waarbij ze pleiten voor meer duidelijkheid vanwege de Vlaamse regering en een duidelijk standpunt van de politieke partijen in aanloop naar de volgende Vlaamse verkiezingen in mei 2024.
Wij kunnen ons daar met Ruimte alleen maar bij aansluiten.
Met een overhaaste fusie op basis van onduidelijke motieven is niemand gebaat. Een fusie om louter partijpolitieke redenen zoals in 1976, willen we absoluut vermijden.
Een bestuurskrachtanalyse is een must
Een beslissing over een mogelijke fusie is wellicht de belangrijkste beslissing die raadsleden ooit zullen moeten nemen.
Het is daarom voor Ruimte cruciaal dat er op een objectieve wijze informatie wordt verzameld om dan op basis van een onderbouwd dossier een weloverwogen beslissing te kunnen nemen.
De opdracht die door beide gemeentebesturen werd uitgeschreven in de zoektocht naar externe begeleiding, is voor ons te vaag en gaat niet ver genoeg.
Beide besturen kozen er (voorlopig?) voor om enkel een zogenaamde “profielfoto” op te laten maken met de bedoeling om elkaar beter te leren kennen. Een vergelijkende studie van beide gemeenten, maar zonder beoordeling, zonder advies.
Voor Ruimte kan dergelijke profielfoto nooit de basis vormen om een principebeslissing te nemen om al dan niet over te gaan tot een fusie.
En dat is wel degelijk de bedoeling van beide besturen, zoals ook blijkt uit het tijdspad dat werd opgenomen in de opdracht die werd uitgeschreven en waaruit blijkt dat de gemeenteraden van 27 maart al een principiële beslissing tot fusie zouden moeten nemen, dus op basis van traject van nog geen 3 maanden en een loutere vergelijking van beide gemeentebesturen.
Ruimte pleit ervoor om deze beslissing te nemen op basis van een bestuurskrachtsanalyse, een gedegen onderzoek waarbij nagegaan wordt of een fusie de gewenste en noodzakelijke meerwaarde oplevert voor de gemeenten die een fusie willen aangaan. Concreet gaat men daarbij na of de fusiegemeente wel over voldoende capaciteit (bv. op het vlak van financiën, personeel, ICT, …) zal beschikken om alle opdrachten en taken die zij heeft, uit te voeren.
De beide besturen hadden de mogelijkheid om die analyse te laten uitvoeren, maar kozen ervoor om dit niet te doen, wat wij sterk betreuren.
Ruimte roept de beide besturen dan ook op om alsnog een bestuurskrachtanalyse te laten opmaken en pas nadien de principiële beslissing tot fusie ter stemming te leggen.
Samengevat
- Ruimte is voorstander van een fusie, maar wel enkel wanneer deze daadwerkelijk een meerwaarde betekent. Anders is het zonde van de gespendeerde tijd en middelen.
- Ruimte stelt zich vragen bij de timing en de noodzaak om nu een fusie alleen met Nazareth aan te gaan.
- Ruimte vindt de profielfoto die gevraagd wordt onvoldoende om tot een principiële beslissing over te gaan.