Beste inwoners van De Pinte,
Kunnen we iets zinvols zeggen over ‘die grote oorlog’ die hier bijna 100 jaar geleden uitbrak ? Of was het toch zinvol ? Het is een grote paradox.
Hadden we ons onder de voet laten lopen, wat was er dan gebeurd ? Waar zou het stoppen als we militaire agressie beloonden en niet reageerden ?
Was een groot Duits Rijk, de garantie geweest op vrede ?
Dit zijn geen moeilijke vragen, maar niet op te lossen vragen.
En als je enkele getuigenissen eropna leest, dan stel je vast dat de mensonterende omstandigheden die daar aan den Ijzer heersten, onze verbeelding overstijgen.
Maar liefst 9,4 miljoen militairen lieten het leven tijdens de eerste WO, waaronder 30.000 Belgen.
We mogen ook niet vergeten dat tijdens de eerste WO maar liefst 600.000 koloniale soldaten streden, uit de Magreb-landen, Indiërs en West-Afrikanen. Wat hen dreef kan niet anders beschreven worden als plichtsbesef en dwang,
Hoe onwetend en machteloos is hun achtergebleven familie wel gebleven ?
Van alle dorpsgenoten is het wellicht enkel onze 107-jarige die van ‘den grooten oorlog’ nog een vage herinnering zal hebben.
Dat de tijd alle wonden heelt, is echter een misverstand, verdriet doet iets met een mens, en soms zet het zich zelfs een generatie door.
Mijn grootvader was geboren in 1919, en zijn nonkel was toen al 5 jaar gesneuveld aan den Ijzer, in de begindagen. Hij was amper 19.
Mijn grootvader groeide op bij een grootmoeder, die ontroostbaar was om haar gesneuvelde zoon. Telkens de dag naderde dat de postbode langskwam met de centen die de Belgische Staat maandelijks aan de achtergeblevenen schonk, was het ganse hof in rouw.
Telkens stond ze sprakeloos de postbode in de verte gade te slaan, die langs- kwam met dat verfoeilijk, maar tastbaar stukje dat nog aan haar zoon herinnerde….
Waar hij juist stierf, staat niet op het doodsprentje, er staat enkel ‘aan den Ijzer’ En daar moesten ze het in 1914 ook mee doen…
Mijn grootvader was al 88, toen deze herinnering – van een grootmoeder die dit verlies na al die jaren geen plaats kon geven en een nonkel die hij nooit gekend had- hem nog steeds intrigeerde.
En na wat opzoekwerk vonden we de plek waar hij begraven lag, in de Westhoek, maar hij lag ergens te velde, onder één van die vele kruisjes.
Roemloos, is hij gestorven, naast de vele andere, eenvoudige mannen, terwijl ze gewoon hun plicht deden.
In 1918 zijn soldaten en burgers na jaren van ontbering de strijd moe.
Muitende soldaten veroorzaken een machtswissel in Berlijn. De nieuwe Duitse regering tekent op 11 november de volledige overgave, waardoor een einde kwam aan de oorlog.
In augustus 1917 schreef onze streekgenoot, Cyriel Buysse hetvolgende:
Historie zal deze oorlog over 100 jaar geworden zijn, historie, evenals al de andere oorlogen, en meer niet. En als er over 100 jaar nog eens een wredere oorlog woedt dan deze, dan zal het misschien gaan om opvattingen en geschillen waarvan wij thans in de verste verte geen vermoeden hebben. ‘
Hij kreeg gelijk, de dreiging van oorlog is dan bij ons wel weggenomen, maar een goede 20 jaar na Buysse’s woorden brak een tweede wereldoorlog uit, met weliswaar minder slachtoffers, maar daarom niet minder wreed.
En nu zien we vanuit onze zetel hoe terreur, machtswellust, onderdrukking, godsdienst, maar ook olie of water het voorwerp uitmaken van tal van conflicten over de ganse wereld.
Dat de Nobelprijs voor de Vrede -dit jaar- gaat naar de strijd tegen Syrisch gifgas is een goede zaak. Maar het doet ons opnieuw beseffen dat 100 jaar na de eerste gifaanval tijdens WO I niets nieuws onder de zon is… Bijna 1500 burgers werden vergast op 21 augustus jl. naast de 100.000 andere Syriërs die het slachtoffer werden van het gewone –conventionele- moordtuig.
Naast onze eigen dorpelingen, wiens namen we aan de boom hebben gehangen , die omgekomen zijn, ter ere van het vaderland, wil ik ook 1 min. stilte vragen voor alle oorlogsslachtoffers, over de ganse wereld.
Niet alleen deze van gisteren, maar ook deze van vandaag.
Voor allen die omgekomen zijn in de lelijkheid van de dagen en de nachten van de oorlog vraag ik één minuut stilte.
[singlepic id=204 w= h= float=none]